DUURZAAMHEID
Oostenrijkers houden van de natuur en behandelen haar daarom met groot respect.
Milieubescherming, vooral zuiver water, gezonde levensmiddelen zonder genetische manipulatie, biodiversiteit en duurzaamheid in energie- en materiaalgebruik hebben in Oostenrijk een hoge prioriteit. Daarom zal het ook niet verrassen dat Oostenrijk wereldwijd koploper is wat betreft biologische landbouw: al 21% van het totale landbouwoppervlakte en 15% van het totale wijnbouwareaal in Oostenrijk wordt al biologisch geteeld; hiermee speelt Oostenrijk een leidende rol op het wereldtoneel. Nog eens 12,4% van het wijnbouwareaal is gecertificeerd als duurzaam, terwijl de resterende 72,6% ook duurzaam wordt verbouwd volgens de voorschriften van de geïntegreerde wijnbouw. Tot slot wordt het grootste deel van de druiven nog met de hand geoogst.
GEÏNTEGREERDE WIJNBOUW
Geïntegreerde wijnbouw verwijst naar duurzame methoden op economisch, ecologisch en toxicologisch vlak, om de omvang van schade tot een minimum te beperken. Het doel is om te werken aan de bescherming van de menselijke gezondheid, het milieu en instandhouding van de basis voor productie. Driekwart van de Oostenrijkse wijngaarden wordt verbouwd volgens de principes van geïntegreerde productie.
Deze duurzame wijze van landbouw is een uitvloeisel van ‘duurzame gewasbescherming’. Het toenemende gebruik van pesticiden leidde in de jaren tachtig wereldwijd tot steeds grotere problemen. Bijwerkingen van pesticiden en herbiciden op de ecologie werden steeds verontrustender. Schadelijke stoffen, inclusief die welke mogelijk schadelijk zijn voor de gebruiker die deze preparaten in de wijngaard verspreidt, werden beperkt in gebruik (boven een bepaalde toegestane hoeveelheid) of helemaal verboden.
BIOLOGISCHE LANDBOUW
Het belangrijkste kenmerk van biologische landbouw is het verbod op het gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen.
Biologisch werkende producenten streven naar een bewuste teelt van de wijngaard. Door op natuurlijke wijze de gezondheid en vruchtbaarheid van de bodem te bevorderen, èn met respect voor de natuurlijke cyclus. Biologische wijnbouw verschilt van geïntegreerde productie doordat zowel chemische en synthetische kunstmest als pesticiden en herbiciden helemaal niet mogen worden gebruikt. Voor bescherming van de wijngaarden wordt gebruik gemaakt van bijvoorbeeld insecten, bacteriën maar ook van feromonen om het voortplantingsgedrag van schadelijke insecten te verstoren. Om schimmels te bestrijden zijn in de biologische landbouw wel koper en zwavel toegestaan in strikte hoeveelheden.
BIODYNAMISCHE LANDBOUW
Biodynamische wijnbouw is gebaseerd op de ideeën en filosofieën van de Oostenrijker Rudolph Steiner en komt uit het Griekse Bios (=leven) en Dynamis (=energie). Het is een speciale vorm van biologische landbouw waarbij de producent de boerderij en vooral de wijngaard ziet als een levend organisme waarbij wordt gewerkt in overeenstemming met de energie (zon, planeten, water, zuurstof) die het leven schept en onderhoudt.
Een van de opvallende methoden binnen de biodynamiek is dat er gebruik wordt gemaakt van preparaten om de compost voor de bodem te verrijken. Planten zoals van kamille, duizendblad, brandnetel, paardenbloem, paardenstaart en eikenschors worden met allerlei mineralen en koemest in koehorens begraven in de wijngaard. Dit preparaat wordt vervolgens later verwerkt in compost of in de wijngaarden uitgestrooid. Bodems van biologisch dynamisch werkende boeren zijn vitaler, herbergen meer micro-organismen en zijn van nature weerbaarder tegen ziekten.
De meest bekende internationale organisatie voor het certificeren van biodynamische landbouw is Demeter. Er zijn echter producenten die de biodynamische werkwijze ‘niet meer dan logisch’ vinden, en het behalen van een certificaat niet altijd nodig, of (nog) te duur. Daarnaast hebben een aantal Oostenrijkse en Duitse wijnboeren ook zijn eigen organisatie voor biodynamische wijnbouw opgericht onder de naam Respekt.
